Layihə Adı: “Əlilliyi Olan Qaçqın Qadınların Həyat Hekayələri”
Maliyyə dəstəyi: Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyi
Bakı, Azərbaycan – Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilən “Əlilliyi Olan Qaçqın Qadınların Həyat Hekayələri” adlı layihə, 1948-1953 və 1988-ci ildən etibarən Qərbi Azərbaycandan (indiki Ermənistan ərazisindən) etnik və siyasi səbəblərlə zorla deportasiya olunmuş, fiziki məhdudiyyətlərlə yaşamağa məcbur edilən qadınların dramatik həyat hekayələrini beynəlxalq səviyyədə gündəmə gətirir.
Azərbaycanlı zorla köçürülən və fiziki məhdudiyyətlərlə üzləşən qaçqın qadınların insan hüquqları pozuntularına dair şahidlikləri beynəlxalq platformaya təqdim olunacaqdır. Azərbaycanın vətəndaş cəmiyyəti təşəbbüsü çərçivəsində həyata keçirilən “Əlilliyi Olan Qaçqın Qadınların Həyat Hekayələri” layihəsi, zorla köçürülmüş və fiziki məhdudiyyətləri olan qadınların fərdi şahidliklərini beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmağı hədəfləyir.
Layihə çərçivəsində hazırlanan 5 dəqiqəlik sənədli videoçarx, zorla köçürülmüş, hüquqları pozulmuş və görməzdən gəlinmiş qadınların real şahidliklərini, tarixi faktlar və hüquqi kontekstlə birlikdə təqdim edir. Bu təşəbbüs, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının “Heç kəs geridə qalmasın”, “Qadınların gücləndirilməsi” və “Qaçqınların ləyaqətli qayıdış hüququ” prinsipləri ilə tam uyğunlaşdırılıb.
Layihənin əsas məqsədləri:
Maliyyə dəstəyi: Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyi
Bakı, Azərbaycan – Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilən “Əlilliyi Olan Qaçqın Qadınların Həyat Hekayələri” adlı layihə, 1948-1953 və 1988-ci ildən etibarən Qərbi Azərbaycandan (indiki Ermənistan ərazisindən) etnik və siyasi səbəblərlə zorla deportasiya olunmuş, fiziki məhdudiyyətlərlə yaşamağa məcbur edilən qadınların dramatik həyat hekayələrini beynəlxalq səviyyədə gündəmə gətirir.
Azərbaycanlı zorla köçürülən və fiziki məhdudiyyətlərlə üzləşən qaçqın qadınların insan hüquqları pozuntularına dair şahidlikləri beynəlxalq platformaya təqdim olunacaqdır. Azərbaycanın vətəndaş cəmiyyəti təşəbbüsü çərçivəsində həyata keçirilən “Əlilliyi Olan Qaçqın Qadınların Həyat Hekayələri” layihəsi, zorla köçürülmüş və fiziki məhdudiyyətləri olan qadınların fərdi şahidliklərini beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmağı hədəfləyir.
Layihə çərçivəsində hazırlanan 5 dəqiqəlik sənədli videoçarx, zorla köçürülmüş, hüquqları pozulmuş və görməzdən gəlinmiş qadınların real şahidliklərini, tarixi faktlar və hüquqi kontekstlə birlikdə təqdim edir. Bu təşəbbüs, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının “Heç kəs geridə qalmasın”, “Qadınların gücləndirilməsi” və “Qaçqınların ləyaqətli qayıdış hüququ” prinsipləri ilə tam uyğunlaşdırılıb.
Layihənin əsas məqsədləri:
- Əlilliyi olan qaçqın qadınların səsinin dünyaya çatdırılması
- BMT konvensiyalarına əsaslanaraq qayıdış hüququnun tanınması və təşviqi
- Beynəlxalq insan hüquqları və humanitar hüquq pozuntularının sənədləşdirilməsi
- Regional və qlobal müdafiə mexanizmlərinin aktivləşdirilməsi üçün çağırış
Hüquqi çərçivə və beynəlxalq istinadlar:
- BMT Nizamnaməsi
- İnsan Hüquqları Ümumi Bəyannaməsi (1948)
- Qaçqınların Statusuna dair 1951-ci il Konvensiyası və 1967-ci il Protokolu
- Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında Konvensiya (CRPD)
- Qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğvi haqqında Konvensiya (CEDAW)
- UNHCR-in Könüllü, Təhlükəsiz və Ləyaqətli Qayıdış prinsipləri
Çağırış və beynəlxalq əməkdaşlıq:
Layihənin məqsədi bu kateqoriyadan olan qadınların həyat təcrübəsini qlobal miqyasda görünən etmək, eyni zamanda beynəlxalq hüququn pozulması faktlarını sənədləşdirərək aidiyyəti qurumların diqqətinə çatdırmaqdır. Bu təşəbbüs həm də beynəlxalq müdafiə mexanizmlərinin gücləndirilməsi və effektiv tətbiqinə töhfə verməyi, dayanıqlı dialoq və hüquqa əsaslanan əməkdaşlıq mühiti yaratmağı hədəfləyir. Biz BMT-nin müvafiq strukturlarını — OHCHR, UNHCR, UN Women, UNDP, ECOSOC, Avropa İttifaqının İnsan Hüquqları üzrə Mexanizmlərini və beynəlxalq ictimaiyyəti bu səslərə biganə qalmamağa çağırırıq.
Bu qadınların qayıdış hüququ, reabilitasiya ehtiyacı, sosial-iqtisadi müdafiəsi və ədalətə çıxışı təmin olunmalıdır.
Layihə beynəlxalq platformalarda, o cümlədən Cenevrədəki BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasında, BMT-nin Qadın Statusu üzrə Komissiyasında (CSW) və Qaçqınlar üzrə BMT-nin Yüksək Komissarlığının illik sessiyalarında təqdim olunacaq; hesabat və videoçarx Azərbaycan və İngilis dillərində paylaşılacaq.”
Tövsiyə və gözləntilər
Layihə çərçivəsində hazırlanacaq Videoçarx və tematik hesabatın təqdimatı BMT-nin Cenevrə və Nyu-York strukturlarına, həmçinin regional insan hüquqları mexanizmlərinə təqdim olunacaq. Layihə tərəfdaşlarına çağırış edilir ki, beynəlxalq humanitar hüququn və insan hüquqları prinsiplərinin tətbiqi və monitorinqi sahəsində daha fəal şəkildə əməkdaşlıq etsinlər.
Sonda
Bu, təkcə bir videoçarx deyil — bütün dünyada zorla köçürülmüş qadınların səslərinə bir körpüdür. Əlilliyi olan qaçqın qadınların hüquqları tanınmadıqca, beynəlxalq hüquq sadəcə prinsiplər toplusu olaraq qalır.
“Ədalət – qayıdış hüququmuzu təmin etməklə, ləyaqəti bərpa edə bilər.”
“Qayıdış – bir hüquqdur, seçim deyil.”
